بررسی پترولوژی و ژئوشیمیایی سنگ های افیولیتی و سوپرا-افیولیتی محدوده افچنگ، شمال باختری سبزوار

abstract

چکیده: توالی افیولیتی محدوده مورد مطالعه جزئی از افیولیت سبزوار است که در شمال پهنه خرده قاره ایران مرکزی (شمال گسل درونه) و مجاور زون ساختاری البرز-بینالود برونزد دارد. قسمت اعظم منطقه مورد مطالعه را سنگ های افیولیتی و سوپرا-افیولیتی تشکیل می دهند که دارای روند شمال باختری-جنوب خاوری هستند. توالی خروجی رخنمون در نزدیکی روستای قز واقع در شمال باختری سبزوار، دربردارنده تنوعی است که می توان به سه بخش عمده تقسیم نمود. بخش زیرین با فراوانی برش و روانه صفحه ای، بخش میانی با فراوانی گدازه بالشی و بخش فوقانی با تناوبی از سنگ های آتشفشانی-رسوبی همراه است. فراوانی برش هیالوکلاستیک، روانه صفحه ای، دریاچه گدازه ای فسیل و گدازه حفره-بادامک دار نسبت به گدازه فیریک، موید تشکیل این توالی در یک نرخ باز شدگی تند است. بررسی های دیرینه شناسی بر روی سنگ آهک پلاژیک توالی خروجی، سن کرتاسه پسین (مائیستریشتین) را به دست داده است. سری سوپرا-افیولیتی رخنمون نیز در محدوده روستای افچنگ، شامل تناوبی از سنگ های ولکانوژنیک، توربیدایتی و آتشفشانی-رسوبی همراه با روانه و گدازه آندزیتی و میان لایه های چرت-رادیولاریت و سنگ آهک پلاژیک است. بررسی دیرینه شناسی این سنگ ها نیز سن کرتاسه پسین را به دست داده که این ایده را تقویت می کند که سری سوپرا-افیولیتی به صورت ترافی در مجاورت پوسته اقیانوسی سبزوار شکل گرفته است. بررسی مقاطع میکروسکپی نشان می دهد که فنوکریست های پلاژیوکلاز و کلینوپیروکسن در گدازه های توالی خروجی و سری سوپرا-افیولیتی به ترتیب دارای ساخت کراواتی و دم خروسی اند که نشان از سرد شدن سریع این گدازه ها در اثر تماس با آب دریا است. مقایسه داده های ژئوشیمیایی حکایت از شباهت هایی بین سنگ های آتشفشانی-رسوبی بخش فوقانی توالی خروجی و گدازه های سری سوپرا-افیولیتی را دارد، در حالی که به نظر می رسد که در تکوین روانه های صفحه ای و گدازه های بالشی بخش های زیرین و میانی توالی خروجی، پلوم های برخاسته از مانتل دخالت داشته اند. تهی شد گی واضح از عنصر nb و تهی شدگی قابل توجه از عناصر zr و ti در الگوهای نرمالیزه با مقادیر استاندارد گوشته اولیه و قرارگیری این الگوها در ترازهای مختلف، نشان از غنی شدگی متفاوت منبع گوشته ای با درجات مختلف ذوب بخشی را دارد که نشان می دهد که افیولیت این محدوده در یک سیستم سوپراسابداکشن متمایل به پشت کمان تشکیل شده اند. واژه های کلیدی: افیولیت سبزوار، توالی خروجی، سری سوپرا-افیولیتی، پشت کمان، پلوم های مانتلی، قز-افچنگ.

similar resources

اهمیت دیاپیر‌های گوشته‌ای در تشکیل توالی خروجی افیولیتی، شمال باختری سبزوار

در شمال خاوری ایران، در شمال باختری شهرستان سبزوار، توالی خروجی افیولیتی و سری سوپراافیولیتی رخنمون دارند که دارای میان لایه‌های سنگ آهک پلاژیک با سن کرتاسه بالایی هستند. توالی خروجی دربردارنده برش‌ و توف‌هیالوکلاستیک همراه با روانه صفحه‌ای در بخش زیرین، گدازه‌ بالشی آفیریک حفره‌دار در بخش میانی و سنگ‌های آتشفشانی-رسوبی در بخش بالایی است. سری سوپراافیولیتی نیز دربردارنده‌ تناوبی از رسوبات ولکان...

full text

بررسی توالی خروجی افیولیتی و سری فراافیولیتی محدوده قز- افچنگ،اهمیت جایگاه زمین‌ساختی- ماگمایی آنها

توالی خروجی رخنمون یافته درخاور روستای قز واقع در شمال باختری سبزوار، دربردارنده تنوعی است که می‌توان آن را به سه بخش اصلی تقسیم کرد. بخش زیرین با فراوانی برش­ و توف‌ هیالوکلاستیک، بخش میانی با گدازه­ آفیریک حفره­دار و بخش بالایی با تناوبی از روانه صفحه­ای و سنگ­های آتشفشانی- رسوبی همراه است. میان‌لایه­های سنگ‌آهک پلاژیک دربردارنده ریززیاهای با سن کرتاسه بالایی (مائستریشتین- مائستریشتین بالایی)...

full text

سنگ‌زایی، ژئوشیمی و کانی‌شناسی ماگماتیسم ائوسن نوار افیولیتی شمال سبزوار

Ophiolitic belt of Northern Sabzevar is invaded by basic, intermediate and acidic post-ophiolitic magmtism as dome, dyke and cone. Microscopically, the texture of the studied samples is porphyric and trachytic. Phenocryst mostly consists of amphibole, feldspar and clinopyroxene. All researchers that have investigated basic to acidic post ophiolitic magmatism of northern Sabzevar have consensus ...

full text

پتروژنز توده‌های نفوذی آداکیتی نوار افیولیتی شمال خاوری سبزوار

تعدادی توده نفوذی با ترکیب ترونجمیت و تونالیت به صورت سین‌تکتونیک به داخل مجموعه دگرگونی سلطان‌آباد (شمال‌خاوری سبزوار) تزریق شده‌اند. بررسی‌های ژئوشیمیایی این توده‌های نفوذی نشان‌دهنده ویژگی‌های آداکیتی بسیار بارز (نسبت بسیار بالای استرانسیم به ایتریم و مقادیر بسیارکم ایتریم و ایتربیم) در آنهاست. با توجه به شواهد صحرایی و میکروسکوپی و ویژگی‌های ژئوشیمیایی سنگ کل توده‌های نفوذی منطقه، ایجاد این...

full text

سنگ زایی، ژئوشیمی و کانی شناسی ماگماتیسم ائوسن نوار افیولیتی شمال سبزوار

نوار افیولیتی شمال سبزوار مورد هجوم ماگماتیسم بازیک، حد واسط و اسیدی پساافیولیتی به­شکل گنبد، و دایک و مخروط قرار گرفته­اند. از نظر میکروسکوپی بافت نمونه­های مورد بررسی پورفیری و تراکیتی است. فنوکریست­های غالباً عبارتند از آمفیبول، فلدسپار و کلینوپیروکسن. همه­ی پژوهشگرانی که به بررسی ماگماتیسم بازی تا اسیدی پساافیولیتی شمال سبزوار پرداخته­اند بر پیدایش مرتبط با فرورانش آن­ها اتفاق نظر دارند. راب...

full text

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023